Để định hướng và hỗ trợ công chức, viên chức, người lao động khai thác công nghệ này một cách có trách nhiệm, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã ban hành Công văn số 557/BKHCN-CĐSQG ngày 31/3/2025. Đây là tài liệu hướng dẫn chi tiết các nguyên tắc "vàng" nhằm đảm bảo việc ứng dụng chatbot AI trong cơ quan nhà nước vừa hiệu quả, vừa an toàn tuyệt đối, tuân thủ pháp luật và phù hợp với bản sắc văn hóa Việt Nam.

1. Bảo Mật Thông Tin - Nguyên Tắc Bất Biến và Ưu Tiên Số Một

An toàn thông tin và bảo vệ bí mật Nhà nước là yêu cầu không thể thỏa hiệp. Tài liệu hướng dẫn nghiêm cấm tuyệt đối:

• Tiết lộ dữ liệu nhạy cảm: Không được cung cấp, chia sẻ bất kỳ thông tin nào thuộc danh mục bí mật Nhà nước, dữ liệu nội bộ chưa công khai, thông tin cá nhân (của bản thân hoặc người khác) hoặc dữ liệu có thể ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh, lợi ích quốc gia, tổ chức lên các nền tảng chatbot AI.
• Đưa vào nội dung vi phạm: Không sử dụng hoặc cung cấp dữ liệu để chatbot AI tạo ra các nội dung đi ngược lại đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, xúc phạm tôn giáo, vi phạm thuần phong mỹ tục, hay xâm phạm bản quyền và quyền sở hữu trí tuệ.
• Sơ hở trong quản lý tài khoản: Không sử dụng chung thông tin đăng nhập (tên người dùng, mật khẩu) giữa tài khoản công vụ (email cơ quan, hệ thống nghiệp vụ...) và tài khoản chatbot AI. Đặc biệt cẩn trọng khi sử dụng tại nơi công cộng, tuyệt đối không lưu mật khẩu tự động.

2. Khai Thác Thông Minh - Phát Huy Vai Trò Chủ Động Của Người Dùng

Chatbot AI là công cụ hỗ trợ mạnh mẽ, nhưng hiệu quả và an toàn phụ thuộc vào người sử dụng:

• Luôn kiểm chứng, thẩm định: Coi kết quả từ AI là thông tin tham khảo. Bắt buộc phải kiểm tra, đánh giá kỹ lưỡng tính chính xác, độ tin cậy, sự phù hợp của thông tin trước khi sử dụng vào công việc chính thức.
• Giữ vững tư duy phản biện: Không phụ thuộc hoàn toàn hay tin tưởng tuyệt đối vào chatbot AI. Phải kết hợp chặt chẽ với kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn và khả năng phán đoán độc lập của bản thân.
• Hành xử đúng mực, đúng luật: Sử dụng AI với thái độ trách nhiệm, tuân thủ pháp luật Việt Nam, quy tắc đạo đức công vụ và văn hóa ứng xử. Nghiêm cấm sử dụng AI cho các mục đích phi pháp như tấn công mạng, lừa đảo, tạo tin giả (deep-fake), hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác. Mỗi cá nhân phải chịu trách nhiệm cuối cùng về hành vi và kết quả công việc của mình khi có sử dụng AI.

3. Vai Trò Dẫn Dắt, Quản Lý Của Cơ Quan, Đơn Vị

Để triển khai hiệu quả, các cơ quan, đơn vị cần:

• Phổ biến, hướng dẫn chủ động: Tổ chức tuyên truyền, tập huấn sâu rộng về các nguyên tắc này, đảm bảo mọi cán bộ, công chức, viên chức nắm vững và tuân thủ.
• Quản lý tài khoản chặt chẽ: Thực hiện việc cấp phát, quản lý, phân quyền và thu hồi tài khoản chatbot AI (khi cán bộ nghỉ việc, chuyển công tác) một cách nghiêm ngặt.
• Giám sát và định hướng: Thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình sử dụng AI; khuyến khích và hỗ trợ xây dựng cơ sở dữ liệu tri thức nội bộ và các ứng dụng chatbot chuyên ngành phục vụ nhiệm vụ đặc thù.
• Quy trách nhiệm rõ ràng: Người đứng đầu cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm cao nhất trong việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện các nguyên tắc này.

4. Phạm Vi Áp Dụng và Kênh Hỗ Trợ

• Các nguyên tắc này không áp dụng đối với việc sử dụng chatbot AI trong các hoạt động nghiên cứu, thực thi công vụ thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh.
• Trong quá trình thực hiện, nếu gặp khó khăn, vướng mắc hoặc phát hiện các vấn đề tiềm ẩn rủi ro cao, đề nghị các cơ quan, đơn vị liên hệ Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ KH&CN) để được phối hợp xử lý và hỗ trợ kịp thời.

Việc ban hành bộ nguyên tắc này là một bước đi cần thiết và kịp thời, khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc ứng dụng công nghệ AI một cách bài bản, an toàn, hiệu quả, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia và phục vụ lợi ích chung.